Diyabet Önlenebilir Kampanyası
DİYABET ÖNLENEBİLİR KAMPANYASI
Var olan durum
2008 yılında Sağlık Bakanlığınca yapılan taramada;
- Kuzey Kıbrıs’ta 20 yaş üzeri erişkinlerde % 11 oranında diyabet ve %18 oranında prediyabet vardır.
Yapılan araştırmalarda bulunmuştur ki;
- Her yıl prodiyabet olan (gizli şeker) kişilerin %10 kadarı diyabet olmaktadır.
- Yaşam tarzı değişikliği ile gizli şeker olanlar, diyabet olmayı %58 oranında uzun süreler sonrasına aktarılabilmekte veya diyabet olmadan yaşamlarını sürdürebilmektedirler.
Kampanyamızın amacı
Kuzey Kıbrıs’ta %18 olan gizli şeker oranını düşürmek, gizli şekerdeki ve diyabet olmadaki hızlı yükselişi azaltmak ve diyabet olmayı geciktirmektir.
Diyabet Önlenebilir kampanyası (DÖK), Kıbrıs Türk Diyabet Derneği tarafından Kasım 2010 ayı içerisinde kamuoyuna açıklandı.
2011 yılında yapılan çalışmalar
Diyabet Önlenebilir kampanyamız 6 Ekim 2011 tarihinde Mercure Otel’de yapılan bir resepsiyonla Cumhurbaşkanlığı himayelerinde devam edeceği basına ve kamuoyuna duyuruldu.
Tanıtım toplantısına Türkşye Diyabet vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel yılmaz ve vakfın kurucu üyelerinden Uluslar arası Diyabet Federasyonu-Avrupa Yönetim Kurulu üyesi Doç. Dr. şehnaz Karadeniz de katıldı.
Gerekçe
Kampanya çalışmaları süresince diyabet olma riskleri saptanan kişilerin dernek tarafından doktor ve diyetisyene yönlendirilmeleri yeterince etkili olamıyor. Kampanya tüm topluma yöneliktir ve yaşam tarzı değişikliği sürekli bir eğitimi içeriyor. Bu nedenle devletin katkısının olması kaçınılmaz bir durumdur. Bu adım, devletin bir “diyabet programı-politikası” olması yolunda bir ilk adım olabilir.
A.Yerleşim yerleri etkinlikleri
Diyanet Önlenebilir kampanyası kapsamında ziyaret edilen köyler
|
TOPÇUKÖY |
LEFKE 1 |
DEĞİRMENLİK |
SERDARLI |
|
GİRNE |
GÖNENDERE |
VADİLİ |
GÖNYELİ |
|
PERGAMA |
LEFKE 2 |
HAMİTKÖY |
ESENTEPE |
|
GALATYA |
GEÇİTKALE |
ÇATALKÖY |
ALAYKÖY |
|
ÇAMLIBEL |
PAŞAKÖY |
TEPEBAŞI |
KOZANKÖY |
|
TATLISU |
GÜNEŞKÖY |
İNÖNÜ |
DİKMEN |
|
ALSANCAK |
|
|
|
B.Katıldığımız etkinlikler
Diyabet Önlenebilir kampanyası kapsamında katıldığımız etkinlikler
|
SİVİL TOPLUM DEREBOYU ETKİNLİĞİ |
SAĞLIKLI YAŞAM ŞÖLENİ |
|
DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ |
LOKMACI STÖ ETKİNLİĞİ |
|
SELİMİYE ETKİNLĞİ |
|
25 köy ve kasaba ile 5 etkinlikte toplanan veriler değerlendirildiğinde TABLO I de görülmektedir.
TABLO I. Köy ve etkinliklerde yapılan toplantılara katılım ve diyabet riskleri ile ilgili saptananlar
|
KATILIM SAYISI |
1728 |
|
|
ÖLÇÜM YAPTIRAN |
1446 |
|
|
DİYABETLİ OLANLAR |
373 |
%25.8 |
|
DİYABETLİ OLMAYANLAR |
1073 |
%74.21 |
|
40 YAŞ ÜZERİ OLANLAR |
768 |
%71.58 |
|
AİLESİNDE DİYABETLİ OLANLAR |
517 |
%48.19 |
|
FAZLA KİLOLU OLANLAR |
427 |
%39.80 |
|
OBEZ OLANLAR |
383 |
%35.70 |
|
>4 Kg. AĞIR BEBEK DOĞURANLAR |
89 |
%08.30 |
|
1 RİSKİ OLANLAR |
253 |
%23.58 |
|
2 RİSKİ OLANLAR |
464 |
%43.25 |
|
3 RİSKİ OLANLAR |
276 |
%25.73 |
|
4 RİSKİ OLANLAR |
31 |
%02.89 |
C.Panel
3 Aralık 2011 tarihinde Atatürk Kültür Merkezi – Lefkoşa’da “Diyabet Önlenebilir ve Tedavisinin Önemi” konulu panel düzenlendi.
2011’de başlayıp 2012 de sonuçlanan çalışma
Öğrencilere yönelik çalışmalar
İlk, orta ve lise okullarını kapsayan kampanyamızla ilgili olarak öğrenciler arasında diyabete dikkat çekmeyi amaçlayan okullar arası kompozisyon yarışması düzenlendi. Okullara göre 3 düzeyde düzenlenen yarışmada dereceye giren kompozisyonlar bir kitapta toplandı. Dereceye giren kompozisyonlarla, kampanyamıza ait bilgilerin bulunduğu 40 sayfalık kitapçık 1500 adet basılmıştır. Kitapçığın basımı Eğitim Bakanlığı katkılarıyla yapıldı.
2012 de yapılan çalışmalar
A.Öğretmenlere yönelik çalışmalar
TABLO II Öğretmenler yönelik çalışmaların yapıldığı okulları ve toplantılara katılan öğretmen sayılarını göstermektedir.
|
|
TARİH |
OKUL ADI |
KATILAN |
|
|
1 |
09.01.2012 |
9 EYLÜL İLKOKULU BAYRAKTAR TÜRK MAARİF İLKOKULU |
64 |
31
62 |
|
2 |
13.01.2012 |
BAYRAKTAR İLKOKULU |
20 |
59 |
|
3 |
19.01.2012 |
Şht. TUNCER İLKOKULU |
29 |
36 |
|
4 |
23.01.2012 |
ALASYA İLKOKULU KARAKOL İLKOKULU |
4 1 |
25 17 |
|
5 |
20.02.2012 |
KURTULUŞ LİSESİ Şht.TURGUT İLKOKULU |
25 3 |
50 72 |
|
6 |
27.02.2012 |
Şht.İLKER KARTER İLKOKULU İSKELE MAARİF ANAOKULU TİCARET LİSESİ-İSKELE BEKİRPAŞA LİSESİ-İSKELE |
26 2 11 5 |
27 3 13 44 |
|
7 |
05.03.2012 |
ANAFARTALAR LİSESİ 23 NİSAN İLKOKULU GİRNE MAARİF ANAOKULU |
2 42 0 |
73 53 11 |
|
8 |
12.03.2012 |
20 TEMMUZ FEN LİSESİ |
8 |
47 |
|
9 |
12.03.2012 |
LEFKOŞA TÜRK LİSESİ |
12 |
84 |
|
10 |
19.03.2012 |
NAMIK KEMAL LİSESİ CANBULAT ÖZGÜRLÜK ORTAOKULU |
45
5 |
67
59 |
|
11 |
26.03.2012 |
LAPTA YAVUZLAR LİSESİ LAPTA ŞLKOKULU ALSANCAK İLKOKULU ANAOKUL - LAPTA |
44 2 6 0 |
55 21 21 6 |
|
12 |
02.04.2012 |
ATLEKS SANVERLER ORTAOKULU Şht.HÜSEYİN RUSO ORTAOKULU |
21 46 |
36 75 |
|
13 |
09.04.2012 |
GELİBOLU İLKOKULU Şht. ERTUĞRUL İLKOKULU |
7 28 |
11 42 |
|
14 |
22.05.2012 |
BÜLENT ECEVİT ORTAOKULU |
61 |
68 |
|
15 |
23.05.2012 |
KARŞIYAKA MERKEZ İLKOKULU |
19 |
19 |
|
16 |
22.10.2012 |
GÖNYELİ İLKOKULU |
34 |
38 |
|
17 |
12.11.2012 |
CANBULAT ORTAOKULU |
30 |
76 |
|
18 |
13.11.2012 |
MAĞUSA TMK |
16 |
26 |
|
19 |
19.11.2012 |
Şht. MEHMET ERAY İLKOKULU |
20 |
22 |
|
20 |
26.11.2012 |
Şht. DOĞAN AHMET İLKOKULU |
22 |
22 |
|
21 |
10.12.2012 |
POLATPAŞA İLKOKULU |
26 |
26 |
|
22 |
12.12.2012 |
ANADOLU GÜZEL SANATLA LİSESİ |
31 |
38 |
|
23 |
17.12.2012 |
LEFKE İSTİKLAL İLKOKULU |
22 |
22 |
|
24 |
17.12.2012 |
YEDİDALGA İLKOKULU |
7 |
7 |
|
25 |
|
DEĞİRMENLİK İLKOKULU |
16 |
16 |
|
|
|
|
|
1480 |
|
|
|
TOPLAM |
762 |
%51.49 |
- Öğrencilere yönelik çalışmalar
a.Yaz dönemi çalışmaları
“Akıllı Çocuk Sofrası” projesi, Diyabet Önlenebilir kampanyamızla ulaşmaya çalıştığımız kesimlerden biri olan ilkokul öğrencilerimize yönelik çalışmalarımızın bir parçası. Bu projede derneğimiz çalışmalarına Metgin Ltd. maddi yardımları ile katkı koydu.
Okullarda çocuklara “doğru beslenme” konusunda bir DVD izlettirilip besin maketleri ile dengeli beslenme tabağı yapma şekliyle eğitim verildi. Öğrencilere beslenme piramidi, egzersiz piramidi, diyabetin belirtilerini gösteren posterler dağıtıldı.
6 Temmuz- 16 Ağustos 2012 tarihleri arasında 4 yaz okulunda ( 4 İşlem, Artı Dershanesi, Cıvıltı ve Pamuk Şekerim) bu eğitim programı hayata geçirildi.
Akıllı çocuk Sofrası projesi okulların açılması ile devlet okullarında özellikle 3’üncü ve 4’üncü sınıflarda uygulanmaya başlandı. Bu okulların listesi TABLO III de gösterilmektedir.
|
TARİH |
OKUL ADI |
SINIFLAR |
Ö. SAYISI |
|
22.10.12 |
Şht. ERTUĞRUL İLKOKULU |
3 |
150 |
|
23.10.12 |
Şht. ERTUĞRUL İLKOKULU |
4 |
150 |
|
23.10.12 |
GÖNYELİ İLKOKULU |
3 - 4 |
160 |
|
01.11.12 |
DEĞİRMENLİK İLKOKULU |
3 - 4 |
50 |
|
05.11.12 |
ALSANCAK İLKOKULU |
3 - 4 |
106 |
|
06.11.12 |
AKDOĞAN Dr. KÜÇÜK İLKOKULU |
3 - 4 |
80 |
|
07.11.12 |
Şht.TUNCER İLKOKULU |
3 |
60 |
|
08.11.12 |
Şht.TUNCER İLKOKULU |
4 |
73 |
|
19.11.12 |
ALAYKÖY İLKOKULU |
3 - 4 |
136 |
|
20.11.12 |
DİKMEN İLKOKULU |
3 - 4 |
75 |
|
26.11.12 |
LEFKE İSTİKLAL İLKOKULU |
3 - 4 |
60 |
|
27.11.12 |
ALASYA İLKOKULU |
4 |
135 |
|
28.11.12 |
ALASYA İLKOKULU |
3 |
145 |
|
29.11.12 |
YENİ ERENKÖY İLKOKULU |
3 – 4 - 5 |
110 |
|
29.11.12 |
ZİYAMET İLKOKULU |
3 - 4 |
74 |
|
03.12.12 |
23 NİSAN İLKOKULU |
3 |
168 |
|
04.12.12 |
23 NİSAN İLKOKULU |
4 |
160 |
|
05.12.12 |
23 NİSAN İLKOKULU |
5 |
151 |
|
10.12.12 |
POLATPAŞA İLKOKULU |
3 - 4 |
48 |
|
11.12.12 |
KURTULUŞ İLKOKULU |
3 - 4 |
100 |
|
|
TOPLAM |
|
2092 |
C.Bölgelerde diyabet eğitimi
a.Vadili eğitim çalışması
Vadili Belediyesinin yardımları ile 3 günlük diyabet eğitim çalışması yapıldı. 3-4-5 Ekim, 2012 tarihlerinde Diyabet Eğitim Hemşiresi ve Diyetisyenle diyabetle ilgili eğitim çalışması yapıldı.
b.Gönyeli eğitim çalışması
Gönyeli Belediyesi katkılarıyla 8 Ekim,2012 tarihinde başlayıp 8 hafta süren eğitim programında doktor, diyabet eğitim hemşiresi, diyetisyenler ve psikologla çalışıldı. Bu çalışmalara katılanlara derneğimiz “katılım sertifikası” da verildi.
D.Panel
2 Kasım 2012 tarihinde Atatürk Kültür Merkezi – Lefkoşa’da “Gebelik Diyabeti ve Önemi” konulu panel düzenlendi.
E.Kampanya tanıtım etkinlikleri
- Güzelyurt Yeşilada Lions Kulübü toplantısında 13.11.2012 tarihinde kampanyamızı tanıtım konuşması yapıldı.
- 13.12.2012 tarihinde Mağusa Ticaret Lisesi öğretmen ve öğrencilerine kampanyamız tanıtımı yapıldı.
F.Yaşam tarzı değişikliğine yönelik büyük afişlerle toplumu teşvik çalışmaları
2011 yılında başlayıp 2012 yılında da devam eden ve bu güne kadar 3 adet hazırlanıp toplumun bilgisine sunulan afişlerimiz oldu.
- “Siz yürüdükçe diyabet uzaklaşır”
- “Doğru beslendikçe diyabet uzaklaşır”
- “Siz öğrendikçe diyabet uzaklaşır”
Bu afiş çalışmaları 10-15 günlük sürelerle özellikle Lefkoşa’da sergilendi. (10 adet büyük bilboard ve 40 kadar duraklara asılacak şekilde)
Siz yürüdükçe diyabet uzaklaşır afişi Girne yolunda, İskele Karpaz kavşağında, Lapta’da ana yol boyunca duraklarda da asıldı.
Bu çalışmalarda bizlere maddi yardımları ile katkı koyan kişi ve kurumlar
1.Cumhurbaşkanlığı
2.Eğitim Bakanlığı
3.Sağlık Bakanlığı
4.TAYF Ltd.
5.Arden Gıda
6.Metgin Ltd
